Kozmik Radyasyon, Uzay boşluğundan atmosferimize sürekli giren, çoğu kez yerküreye kadar yetişen helyum, elektron, proton ve atomaltı parçacıklarından oluşur. Atmosferimiz içinde tespit edilemeyecek kadar atom ve molekül iyonlaşması gerçekleşir. Oluşan bu radyoaktiviteden ortaya çıkan ışınların oluşturduğu dalgalar kozmik radyasyonu tarif etmek için kullanılır.
Kozmik radyasyonun kaynağı tespit edilmeden önce yer küreden çıkan radon gazı sorumlu tutulurdu, bu doğru bir teoridir, fakat yeryüzünden yükseklere çıkıldıkça kozmik radyasyonun arttığı tespit edilmiştir. Bu durumda kozmik radyasyonun asıl kaynağının uzayın derinliklerinde olduğu tezi kabul görmüştür.
Kozmik radyasyon kaynağı nedir?
Bunları doğal radyasyon kaynağı olarak isimlendirebiliriz. Uzayın her tarafında olduğu gibi Dünyamız atmosfer altında da kozmik radyasyon bulunmaktadır. Yer kürenin kendisinin radon gazı nedeniyle bir miktar kozmik radyasyon ortaya çıkmaktadır. Uzun süre yer altında maden ocaklarında çalışanlarda normalden daha fazla radyasyona rastlanmıştır. Bu durum yerkürenin manyetik bir yapıya sahip olmasından kaynaklanır.
İnsan vücudunun kendine has radyasyon üretme kapasitesi vardır. Tabi ki bu durum minimum düzeyde olduğundan insan DNA'sı bu radyasyona göre şekil almıştır. İnsan vücudundaki radyasyon da yine insan beyninde oluşan elektriğin yol açtığı manyetik durum kozmik radyasyona örnek verilebilir.
Kozmik radyasyonun bilimsel ölçümlere konu olan kısmı ise uzayın derinliklerinden gelen kozmik radyasyondur.
Esasen bu radyasyon uzayın belli bir merkezinden değil, birçok tarafından karmaşık olarak gelir. Her yönden kozmik radyasyon gelmesinin nedeni uzayın derinliklerinde bulunan ve bizlerin çıplak gözle göremediğimiz süpernova patlamalarının kâinatın oluşumundan beri sürekli var olmasıdır. Süpernova patlamaları ile ortaya çıkan alfa beta ve gama ışınları yeryüzüne ulaşırken beraberinde atom altı parçacıklar getirir. Bu parçacıklar kozmik radyasyona neden olur.
Kozmik radyasyon en fazla etkisini gama ışınları ile gösterir. Bu ışınlar bir çeşit elektromanyetik titreşim etkisine sahiptir. Gama ışınları diğer ışınlar arasında en fazla etkiye sahiptir. Bu ışınların radyasyon etkisi alfa ve betaya göre daha fazla olup, atom ve moleküller ile iyonlaşma özelliği daha fazladır.
Kozmik radyasyon ve insan vücuduna etkileri nelerdir?
Dünya yüzeyinde ve atmosfer altında yaşayan canlılar için kozmik radyasyonun DNA bozacak kadar etkisine nadiren karşılaşılır. Bu etkinin az olmasının nedeni ozon tabakasının uzaydan gelen kozmik radyasyonun büyük bir bölümünü engelleyerek Dünya'yı canlılar için yaşanabilir hale getirmesidir. Fakat uzaya yaklaşıldıkça kozmik radyasyon arttığından canlı DNA'sını etkileme ihtimali çok az da olsa artar. Astronotlar ve pilotlar kısmen bu kozmik radyasyona daha fazla maruz kalırlar. Bu etkiyi azaltmak için önde gelen havacılık firmaları maruz kalınacak kozmik radyasyon için maksimum düzeyler belirlemişler, bu düzeylerin üzerine çıkarak uçuş yapan pilotlar ve firmalar standart dışı kabul edilmiştir.
