Hamilelikte Radyasyonun ÖnemiRadyasyon, gerek hamilelikte gerekse günlük yaşamda ciddiye alınması gereken bir durumdur. Özellikle hamile kadınların, bebeklerinin sağlığı açısından radyasyondan korunmaları gerekmektedir. Radyasyon Nedir?Radyasyonu şu şekilde tanımlayabiliriz: Tüm maddeler atomlardan oluşmuştur. Atomlar, bir çekirdek etrafında dönen elektronlardan oluşur. Çekirdek pozitif elektrik yüklüyken, elektronlar negatif yüke sahiptir. Bu artı ve eksi yüklerin varlığı atomu dengede tutar. Bu dengenin sağlanması için bazı atomlar fazla olan enerjilerinden kurtulmak zorunda kalır. Dengeye ulaşmamış bir çekirdek, elektron gibi bir parçacık veya yalnızca enerji yayarak dengeye ulaşmaya çalışır. Atomdan ortama yayılan bu parçacık veya enerji radyasyon olarak adlandırılır. Radyasyonun KaynaklarıRadyasyon, yaşamın her alanında var olabilen bir olgudur. İnsanlar ve dünya üzerindeki tüm canlılar, uzaydan veya güneşten gelen ışınlar gibi doğal kaynaklardan radyasyon alır. Bunun dışında tıp, bilim, teknoloji ve modern yaşamın unsurları da dünyada radyasyon seviyesinin artmasına neden olmaktadır. İkinci Dünya Savaşı'nı bitiren Çernobil faciası gibi olaylar, radyasyonun doğrudan etkilerini gösterdiğinden, radyasyona olan bakışı daha da olumsuz hale getirmiştir. İyonize Radyasyon ve Türleriİnsan üzerinde zararlı etkiye sahip iyonize radyasyon, alfa, beta ve gama olmak üzere üç tür enerji yayılımında bulunur. Bu yayılımlardan alfa ışınları çok düşük enerji düzeyine sahiptir ve bir kağıt parçası bile bu ışınları durdurabilir. Beta ışınları ise alfa ışınlarına göre daha yüksek enerjiye sahiptir ve alüminyum levha tarafından etkisiz hale getirilebilir. Gama ışınları ise en yüksek enerjiye sahip olup, kurşun gibi yoğun malzemelerle engellenebilir. Radyasyonun Etkileriİyonize radyasyon, etkilediği maddelerdeki atomların elektronlarını ayıracak enerji seviyesine sahiptir. Bu tür bir etki sonucunda dokulardaki DNA yapısı bozulabilir ve hücre ölümü meydana gelebilir. Radyasyonun etkisi, maruz kalma süresine, şiddetine ve maruz kalınan vücut bölgesine göre değişiklik gösterir. Bu faktörlere bağlı olarak bedene ulaşan ışınlar, hücrenin genetik yapısında değişimlere sebep olabilir. Bazen hücre ölümlerine neden olabilirken bazen de zararsız olabilir. Hamilelikte Röntgen Zararlı mıdır?Yapılan bazı araştırmalara göre, anne karnındaki bebeğe zararlı olabilecek radyasyon dozunun 5 rad olduğu belirlenmiştir. Fetüs, bu oranın altında radyasyona maruz kaldığında zarar görme olasılığı çok düşüktür. 5 rad, herhangi bir radyoloji uygulaması ile erişilemeyecek kadar yüksek bir dozdur. Amerika'daki Aile Hekimliği Akademisi, hamilelik sırasında çekilen röntgenin zararlı olmadığını savunmaktadır. Çünkü herhangi bir röntgen filminde fetüse ulaşan doz, zararlı olabilecek dozdan yüzlerce kat daha düşüktür. Örneğin, gebelik sırasında diş röntgeni çektirilirken 21 tane film sonucunda bebeğe ulaşan radyasyon seviyesi, annenin doğadan güneş ışınları vb. ile 3 günde aldığı dozdan daha düşük bir seviyededir. Bu derece düşük bir dozun fetüste kalıcı bir hasara neden olması ve ilerleyen dönemlerde kansere yol açması yok denilecek kadar düşük bir ihtimaldir. Diğer bir örnek ise akciğer filmidir. Hamile bir kadın akciğer filmi çektirdiğinde fetüse ulaşan radyasyon dozu yaklaşık olarak 0.05 miliraddır. Bu doz, bebeğe zarar verebilecek dozdan yüzlerce kat daha azdır. Bir kadın, adet gecikmesi olmadan önce ya da sonra röntgen filmi çektirmiş ise bu durum tek başına gebeliği sonlandırmak için bir sebep sayılmamaktadır. Çünkü bu tip bir durumun bebeği etkileme olasılığı yok denilecek kadar azdır. Hamilelikte Radyasyonun En Hassas DönemiHamilelikte radyasyon açısından en hassas olunan dönem, döllenme olayından sonraki ilk 8 günlük dönemdir. Bu süreçte alınan radyasyon, gebeliklerin %50-75'inde düşüğe neden olabilir. Bu düşük olaylarının büyük kısmı, adet kanamasından önce olduğu için çoğu kez fark edilmemektedir. Ekstra BilgilerHamilelik süresince radyasyondan korunmak için bazı önlemler alınabilir:
|
.jpg "Radyasyonun Etkileri ve Zararları")
Radyasyonun hamilelikte ne kadar zararlı olduğunu öğrenmek istiyorum. Özellikle ilk 8 günde radyasyonun düşüğe neden olabileceğini duydum, bu doğru mu? Hamileliğim boyunca radyasyondan nasıl korunabilirim?
Cevap yazUygu, hamilelikte radyasyonun zararlı etkileri konusunda endişelenmeniz anlaşılabilir. Özellikle yüksek dozda radyasyon maruziyeti, hamileliğin erken dönemlerinde düşüğe neden olabilir. İlk 8 günde embriyo çok hassastır ve bu dönemde yüksek radyasyona maruz kalmak ciddi riskler taşır. Ancak, günlük yaşamda karşılaştığımız düşük seviyedeki radyasyon genellikle bu tür ciddi etkilere neden olmaz.
Hamilelik boyunca radyasyondan korunmak için şunlara dikkat edebilirsiniz:
1. Radyolojik tetkiklerden kaçınmak: Gereksiz röntgen ve tomografi çekimlerinden kaçının. Eğer bu tür tetkikler zorunluysa doktorunuza hamile olduğunuzu mutlaka belirtin.
2. Elektronik cihazları dikkatli kullanmak: Telefon, bilgisayar gibi cihazları uzun süre kullanmamaya özen gösterin ve mümkünse vücudunuzdan uzak tutun.
3. Çevresel radyasyona dikkat: Yüksek radyasyon yayan alanlardan (örneğin hastanelerin radyoloji bölümleri) uzak durun.
Bu konuda doktorunuzla konuşarak daha ayrıntılı ve kişisel öneriler alabilirsiniz. Sağlıklı bir hamilelik süreci geçirmenizi dilerim.